Een collectief positief exposoom (Blog Paul)

In de NRC van 25 augustus 2024 las ik een artikel van een wetenschapper (Saer Samanipour) waarin hij het begrip exposoom beschreef. Het is een relatief nieuw begrip dat steeds meer aandacht krijgt in wetenschappelijke en gezondheidsgemeenschappen. Het verwijst naar de totale blootstelling van een individu aan omgevingsfactoren gedurende zijn of haar leven, waaronder chemische stoffen, leefomstandigheden en zelfs sociale invloeden. Dit begrip biedt nieuwe inzichten in de invloed van de omgeving op de gezondheid, en helpt ons te begrijpen hoe we negatieve factoren kunnen minimaliseren.

Mijn aandacht was getrokken vanwege het begrip ‘chemische stoffen’, omdat dit ook in ons vak veel de aandacht heeft, maar ik bedacht me ook dat we het concept van het exposoom kunnen ombuigen naar een positieve benadering.

De rol van samenwerking: een collectief positief exposoom

In de bloembollensector zijn veel kwekers bezig, al dan niet in samenwerking met elkaar, met proefvelden en experimenten. Dit biedt een enorme rijkdom aan data en ervaringen. Elke kweker draagt bij aan een groter geheel. Op deze manier ontstaat een collectief “positief exposoom” – een omgeving waarin iedereen wordt blootgesteld aan innovaties, gedeelde kennis en duurzame technieken. De kleine stappen die elke individuele kweker zet, dragen gezamenlijk bij aan een grootschalige verschuiving in de sector. Het positieve exposoom in deze context verwijst naar de blootstelling van kwekers aan nieuwe methoden en inzichten die bijdragen aan duurzamere teeltpraktijken. Ik geloof erin dat dit bestaat en merk dat bijvoorbeeld in het Fieldlab Bol en nog veel meer andere initiatieven.

Bijvoorbeeld, een kweker die experimenteert met de laserweeder of druppelirrigatie beïnvloedt niet alleen zijn eigen productieproces, maar inspireert mogelijk ook anderen om soortgelijke stappen te zetten. Dit kan leiden tot een bredere acceptatie van duurzame oplossingen. Kwekers staan voortdurend bloot aan elkaars experimenten en de resultaten daarvan. Deze vorm van 'positieve blootstelling' kan, net als het klassieke concept van het exposoom, op lange termijn een diepgaande invloed hebben op de gezondheid van de bodem, de biodiversiteit en het milieu in bredere zin. In plaats van het concept van het exposoom te zien als een onvermijdelijke verzameling van schadelijke invloeden, kan het worden omarmd als een model voor positieve verandering en samenwerking. Ik geloof hierin!